Suy giãn tĩnh mạch là bệnh mạn tính lành tính nhưng nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây biến chứng nguy hiểm. Bệnh thường xảy ra ở nữ giới trên 30 tuổi và hay gặp nhất là suy giãn tĩnh mạch chân.
Suy giãn tĩnh mạch là gì?
Tĩnh mạch là một bộ phận của hệ thống tuần hoàn, trong lòng của tĩnh mạch được cấu tạo bởi một hệ thống van một chiều, do đó máu trở về tim từ tĩnh mạch cũng theo một chiều nhất định, không có hiện tượng máu chảy trở lại. Do đặc điểm cấu tạo đó nên các cơ quan ở xa tim nhưng máu vẫn hồi trở lại tim một cách nhịp nhàng, đều đặn.
Suy giãn tĩnh mạch (chủ yếu gặp ở tĩnh mạch nông) là tình trạng tĩnh mạch bị giãn, chạy quanh co và có dòng máu chảy theo chiều trái ngược nhau. Bệnh xuất hiện khi thành tĩnh mạch bị suy yếu và các van một chiều bên trong lòng mạch bị tổn thương.
Trong suy giãn tĩnh mạch thì tĩnh mạch chân thường bị suy giãn nhiều hơn do những đặc thù riêng. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây giãn tĩnh mạch chân, nhưng khi chức năng của thành mạch và các van của tĩnh mạch bị suy yếu đóng vai trò đáng kể, trong khi áp lực máu trong lòng tĩnh mạch lại tăng. Sự lặp lại càng nhiều lần và thời gian càng lâu thì tĩnh mạch sẽ bị giãn ra.
Đối tượng nào có nguy cơ cao bị suy giãn tĩnh mạch
Bệnh suy giãn tĩnh mạch tuy không có khả năng lây nhiễm nhưng có thể di truyền trong gia đình. Bệnh thường gặp ở những đối tượng sau:
- Do tính chất đặc thù của công việc phải đứng hoặc ngồi làm việc lâu trong thời gian dài, khiến máu không được lưu thông một cách dễ dàng. (giáo viên, người mẫu, công nhân, nhân viên văn phòng,…)
- Do có thói quen mặc quần quá chật, bó sát hay thậm chí là mang giày cao gót chính là nguyên nhân chính gây giãn tĩnh mạch chân.
- Tuổi cao sức yếu, sự lão hóa của cơ thể kéo theo nguy cơ bị giãn tĩnh mạch chân tăng theo do các mạch máu và van điều tiết trong máu đang dần dần bị thoái hóa.
- Phụ nữ đang có sự thay đổi hormone do mang thai, điều trị bằng liệu pháp thay thay hormone và dùng thuốc tránh thai, phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc tiền mãn kinh có nguy cơ mắc giãn tĩnh mạch.
- Do trong gia đình có người mắc bệnh giãn tĩnh mạch chân có thể dễ dàng bị di truyền.
- Thường xuyên bị táo bón, trong quá trình đi vệ sinh sẽ gặp phải nhiều khó khăn đòi hỏi người bệnh tốn nhiều sức lực hơn ở khu vực hậu môn, điều đó vô tình tạo ra các áp lực lên các vùng tĩnh mạch ở vùng thấp khiến chúng trở nên dễ dàng bị suy giãn tĩnh mạch.
- Béo phì cũng là một nguyên nhân chính gây giãn tĩnh mạch, huyết áp cao và xơ vữa động mạch máu do thừa cân sẽ khiến bạn không chỉ bị giãn tĩnh mạch mà còn có nguy cơ mắc nhiều bệnh khác liên quan đến tim mạch.
Biểu hiện của suy giãn tĩnh mạch
Cũng như nhiều bệnh lý khác, suy giãn tĩnh mạch cũng có những biểu hiện điển hình giúp chẩn đoán sớm:
- Xuất hiện những đám tĩnh mạch nổi lên ngoằn ngoèo, tạo thành từng búi nằm ngay sát dưới da chi dưới (khoeo chân, cẳng chân, bắp chân, cổ chân, có khi gặp cả vùng đùi).
- Màu da của vùng tĩnh mạch bị giãn thường có màu xanh. Giãn tĩnh mạch nặng hay nhẹ không liên quan nhiều đến kích thước cũng như số lượng tĩnh mạch bị giãn.
- Nếu ở chân thì những biểu hiện hay gặp nhất đầu tiên là có cảm giác nặng chân, mỏi chân kèm theo đứng lên hoặc ngồi xuống rất khó khăn. Một số trường hợp người bệnh cảm thấy rát, đau âm ỉ ở vùng da có tĩnh mạch bị giãn. Một số người bị chuột rút (vọp bẻ) về đêm. Các triệu chứng này sẽ giảm hoặc mất đi khi ngủ kê hai chân cao bằng một chiếc gối có độ dày vừa phải để máu lưu thông được dễ dàng.
Biến chứng nguy hiểm của suy giãn tĩnh mạch
Bệnh suy giãn tĩnh mạch nếu không điều trị kịp thời, hoặc không đúng cách có thể dẫn đến các nguy cơ biến chứng nguy hiểm như:
- Nhiễm khuẩn, lở loét da: Ở những vùng bị giãn tĩnh mạch, chức năng dinh dưỡng của tĩnh mạch sẽ bị giảm sút nặng nề. Do đó, những vùng da mỏng và tĩnh mạch giãn nhiều có thể gây nên hiện tượng loét và nếu không được điều trị, chăm sóc cẩn thận thì rất dễ bị nhiễm khuẩn da, lở loét da diện rộng.
- Tắc nghẽn mạch máu: do máu bị ứ đọng trong lòng mạch lâu ngày dễ tạo nên cục máu đông trong lòng tĩnh mạch. Nếu phát hiện muộn và xử lý không tốt thì cục máu đông này sẽ trôi đi theo dòng máu, chảy về tim, từ tim, cục máu sẽ di chuyển theo dòng máu đến các cơ quan, nếu gặp phải nơi mạch máu nhỏ, lòng động mạch hẹp (động mạch bị xơ vữa) thì rất dễ gây tắc nghẽn (qua mạch máu não gây thiếu máu não gây nhũn não hoặc xảy ra ở động mạch vành tim gây nhồi máu cơ tim). Cục máu đông đi về phổi và gây tắc động mạch phổi, có thể dẫn đến tử vong trong vài phút nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
An Nhơn